راهنمای کامل برای پرورش گیاه ارکیده در خانه

گیاه ارکیده یکی از گیاهان زینتی محبوب و زیبا است که با گل‌های فراوان و گوناگون خود، هر باغ و فضای سبزی را زیبا و دل‌انگیز می‌کند. این گیاهان از خانواده گیاهان ارکیده‌ای(Orchidaceae) هستند که بیش از ۲۵ هزار گونه را در بر می‌گیرند.

بعضی از گونه‌های این گیاه می‌توانند حتی بیشتر از 100 سال هم زنده بمانند! ارکیده با حدود 25000 گونه رسمی ثبت شده، متنوع‌ترین گل دنیاست. فرقی نمی‌کند هوا بسیار گرم است یا خیلی سرد، ارکیده در همه جای جهان رشد می‌کند!
این گل ریشه و پیاز معمولی ندارد بلکه ریزوم دارد. ارکیده گل ملی کشور کلمبیاست و بیشترین ارکیده‌های جهان را هم می‌توان در آمریکای جنوبی پیدا کرد.

کلمه ارکیده، از واژه یونانی Orkhis گرفته شده است. این گل توسط یک گیاه شناس یونانی نامگذاری شده است. طبق باورهای یونان باستان، این گل مربوط به قدرت باروری مردان است. آن‌ها باور داشتند که زن و شوهر می‌توانند توسط این گل جنسیت فرزند خود را تعیین کنند. باور داشتند که اگر پدر یک ارکیده بزرگ را بخورد، فرزند پسر خواهد شد و اگر مادر یک ارکیده ضعیف را بخورد، فرزند آنها دختر خواهد بود.
در دوران ویکتوریا، این گل به قدری کمیاب شده بود که مردم آن را مانند وسیله ای گران‌بها نگهداری می‌کردند و به دنبال جمع آوری آن بودند، درست مثل یک کلکسیون با ارزش!
فهمیدن معنا و نماد گل ارکیده راهی است که می‌توان پیام دلخواه خود را به کسی که دوست داریم ارسال کنیم. حتی با یک نگاه هم می‌توان متوجه شد که این گل زیبا پر از معنی و مفهوم است و در طول تاریخ همیشه در گل‌آرایی‌ها و مناسبت‌های مهم حضور داشته است.

در ادامه همراه افارم پلاس باشید تا با یکی از پر مفهوم‌ترین گل‌ها آشنا شویم.

موارد مصرف

گیاه ارکیده به دلیل بوی خوش خود بسیار محبوب است. ازاین‌ رو از این گل زیبا در صنایع عطرسازی بسیار استفاده می‌شود. جالب است بدانید وانیل، همان عصاره خوش طعم همیشگی قنادی را مدیون ارکیده هستیم. وانیل از نوع خاصی از گل ارکیده استخراج می‌شود. گلی به نام “ارکیده وانیلی” !
همچنین بد نیست بدانید در چین باستان، از ارکیده برای درمان سرفه و بیماری‌های کلیوی و چشمی استفاده می‌شده است.

نماد و معانی

معنی رنگ‌های ارکیده

پس از معرفی گل ارکیده نوبت به توضیحاتی در مورد نماد و معانی این گل زیبا می‌رسد.
این گل نمادی برای باروری، ظرافت و زیبایی است. اما هر رنگ، معنی خاص دیگری را هم منتقل می‌کند.
برای مثال ارکیده سفید نماد معصومیت و خالص بودن، ارکیده صورتی نمادی برای دنیای زنانه، لذت و شادمانی، ارکیده زرد یادآور دوستی و ارکیده نارنجی نشانه غرور و افتخار است.
رنگ‌ها مهم هستند. شما که نمی‌خواهید برای مادر بزرگ خود گلی بفرستید که به معنای یک عشق زناشویی باشد! یا نمیخواهید رابطه عاشقانه خود را با گلی خراب کنید که به معنای یک دوستی ساده است. بنابراین شناختن رنگ‌ها بسیار مهم است.
اغلب مردم می‌دانند که رز قرمز نمادی از عشق است و رز زرد نمادی از دوستی. اما ارکیده چه معنایی دارد یا کدام ارکیده برای کدام موقعیت مناسب است و معنای دقیقی دارد؟ اگر می‌خواهید مفهوم ارکیده و رنگ‌های مختلف آن‌را بدانید همراه ما باشید.

ارکیده صورتی

رنگ صورتی در ارکیده نمادی از زناشویی است. به صورت سنتی از این گل در چهاردهمین و بیست و هشتمین سالگرد ازدواج استفاده می‌شود. از این گل همچنین برای دوستی و آرزوی سلامتی نیز استفاده می‌شود.

ارکیده قرمز

همانطور که شاید حدس بزنید ارکیده قرمز نمادی از عشق و احساسات عاشقانه است. این گل می‌تواند یک هدیه عالی برای کسی باشد که احساسات عاشقانه به او دارید. اگر می‌خواهید پیامی از عشق و محبت را به کسی بفرستید که میانه خوبی با گل رز ندارد، ارکیده قرمز انتخاب خوبی است.

ارکیده نارنجی

رنگ نارنجی در ارکیده نمادی از قدرت، غرور و جسارت است. از این گل می‌توان برای کسی استفاده کرد که در مسابقه‌ای مهم، مراسمی خاص یا رقابتی ارزشمند قرار دارد.

ارکیده بنفش

این گل نمادی از مقام و شخصیت است. ارسال ارکیده بنفش برای کسی، نمایانگر قدردانی، تحسین و احترام است.

ارکیده سبز

سبز بودن ارکیده نمادی از سلامتی و رفاه است. بنابراین هدیه دادن یک ارکیده سبز به کسی به معنی آرزوی سلامتی و موفقیت برای او است. ارکیده سبز می‌تواند حسادت را در نگاه دیگران برانگیخته کند.

ارکیده زرد

شکوهی از خورشید. این گل نمادی از نشاط و آغازی تازه است. از این گل می‌توان برای هدیه دادن به هرکسی استفاده کرد که شروعی با نشاط و تازه را آغاز کرده است، مانند زوج‌های تازه ازدواج کرده، کسی که به خانه‌ای جدید آماده و…

ارکیده آبی

این رنگ از ارکیده بسیار نایاب و خاص است به همین خاطر این گل نمادی از لوکس و خاص بودن است. دسته گلی از ارکیده‌های آبی می‌تواند جلوه‌ای از خاص و یکتا بودن را به او منتقل کند.

ارکیده سفید

هیچ‌گاه برای هدیه دادن ارکیده سفید نامناسب نیست. آدم‌ها خاص بودن و زیبایی ارکیده سفید را تمجید می‌کنند. اما در هر حال ارکیده سفید در فرهنگ‌های مختلف معانی متفاوتی دارد که شامل معصومیت، خلوص نیت، امید و تزکیه است.
در دوران ویکتوریا در انگلستان ارکیده سفید نمادی از رفاه بود. در ژاپن این گل نمادی از شان و منزلت است.

شرایط زیستی

نور: ارکیده‌ها به نور فراوان نیاز دارند، اما باید از نور مستقیم خورشید محافظت شوند.
دما: دمای مناسب برای رشد ارکیده‌ها بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
آبیاری: آبیاری باید متعادل باشد و خاک باید قبل از آبیاری کاملاً خشک شود. زمانی گیاه را آبیاری نمایید که ریشه های آن به رنگ نقره درآمده باشند.

خاک و کاشت

خاک: بستر مناسب گیاه ارکیده، مخلوطی از کوکوچیپس، پرلیت، لیکا، تکه های کوکوپیت، زغال و خزه میباشد. پیشنهاد ما برای بستر مناسب گیاه ارکیده خاک لیبل آبی مجموعه افارم است.
کاشت: بهترین زمان برای کاشت ارکیده بهار و تابستان است.

مراحل رشد

ارکیده‌ها به صورت معمول از طریق بذر، تقسیم ریشه یا کلونی رشد می‌کنند و در مراحل مختلف نیازهای خاصی دارند.

مراقبت‌های خاص

تغذیه: ارکیده‌ها به کود خاصی برای گلدهی و رشد بهتر نیاز دارند. اما در صورت نیاز میتوانید در شش ماهه اول سال از کود پتاس بالا به همراه ریز مغذی ها با عدد نشانه 12.12.36+TE با نسبت یک به 4 دوماه یکبار استفاده نمایید.
تنظیم بریدگی: بریدگی منظم برای حفظ شکل منظم و زیبای ارکیده مهم است.

انواع ارکیده‌ها

ارکیده فالنوپسیس: این گیاهان دارای گل‌های بزرگ و زیبا با رنگ‌های متنوع هستند و معمولاً در مناطق گرمسیری یافت می‌شوند.
ارکیده دندروبیوم: این ارکیده‌ها دارای گل‌های کوچک و فراوان هستند و برای کاشت در خانه بسیار مناسب هستند.
ارکیده پهلونوپسیس: این ارکیده‌ها دارای گل‌های بزرگ و بافتی خوشه‌ای هستند که زیبایی و جذابیت خاصی دارند.

نکات پرورش ارکیده در خانه

انتخاب گلدان: برای کاشت ارکیده، گلدان با زهکشی خوب و متناسب با اندازه ریشه‌های گیاه انتخاب کنید.
مکان قرارگیری: ارکیده‌ها نیاز به نور فراوان دارند اما باید از نور مستقیم خورشید محافظت شوند. مکانی با نور پراکنده صبحگاهی مناسب است.
آبیاری: آبیاری ارکیده باید معتدل و منظم باشد. از آبیاری بیش از حد و زیر آبیاری خودداری کنید.
تهویه: ارکیده‌ها به تهویه مناسب نیاز دارند. بنابراین، از گرفتگی هوا در اطراف گیاه پیشگیری کنید.
کوددهی: ارکیده‌ها نیاز به کودهای مخصوص گیاهان خاص دارند. از کودهای معمولی خودداری کنید و از کودهای خاص ارکیده استفاده کنید.
تنظیم رطوبت: رطوبت محیط برای ارکیده بسیار مهم است. از رشد سریع و سالم گیاه حمایت کنید.
مراقبت از برگ‌ها: برگ‌های ارکیده می‌توانند آسیب ببینند، بنابراین باید آنها را از گرد و خاک پاک کرده و از خشک شدن زیاد آنها جلوگیری کنید.
پرورش از بذر: اگر می‌خواهید از بذر ارکیده پرورش دهید، باید صبور باشید زیرا رشد این گیاهان کمی طول می‌کشد.

مراقبت از ارکیده در فصل‌های مختلف

بهار و تابستان: در این فصل‌ها نیاز به آبیاری بیشتری دارند و می‌توانید از کودهای مخصوص گیاهان زینتی برای تقویت رشد آنها استفاده کنید.
پاییز: در این فصل آبیاری را کاهش دهید و از خشک شدن زیاد خاک جلوگیری کنید.
زمستان: در این فصل باید آبیاری را به حداقل برسانید و از دمای پایینی که ممکن است به گیاهان آسیب برساند محافظت کنید.

بیماری‌ها و آفات ارکیده

پودر سفید: این بیماری باعث تشکیل لایه‌ای سفید رنگ بر روی برگ‌ها می‌شود که می‌تواند با استفاده از قارچ‌کش‌های مخصوص درمان شود.
پوسیدگی ریشه: این مشکل اغلب به دلیل آبیاری زیاد و خاک مرطوب اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از آن، خاک را قبل از آبیاری کاملاً خشک کنید.
حشرات: حشرات مختلفی مانند پشه‌های سفید، مورچه و… می‌توانند به ارکیده‌ها آسیب برسانند. برای کنترل این حشرات از سموم مخصوص این گیاه استفاده کنید.

حقایقی در مورد گلهای ارکیده

۱ ـ بیش از ۲۵۰۰۰ نوع مختلف از ارکیده در طبیعت وجود دارد.
باور کنید یا نه گلهای ارکیده بزرگترین گروه از گلهای شکوفه ای بر روی کره زمین هستند.
آنها در صدها شکل، رنگ و اندازه مختلف در تمام مناطق کره زمین، بجز قطب های شمال و جنوب رشد میکنند. امروزه خوشبختانه تقریباً انواع گلهای ارکیده در دسترس و قابل خرید و همچنین کشت و پرورش هستند.

۲ ـ ارکیده ها تقریبا تمام رنگهای رنگین کمان را دارند
متناسب با هر سلیقه ای یک رنگ از گل ارکیده وجود دارد.
ارکیده ها در هر رنگی از سرخابی تیره گرفته تا سفید و سبز به جز رنگ سیاه که به ندرت دیده می شود، حتی گل ارکیده آبی رنگ هم هست که شکوفه هایی با رنگهای ترکیبی مثل بنفش و صورتی یا سبز و زرد دارند.
این یکی از صدها دلایلی است که گلهای ارکیده را از سایر گلها متمایز می کند.

۳ ـ ارکیده ها هنوز هم توسط کسانی که به گلها علاقه مند هستند و آنها را جمع آوری می کنند کلکسیونی درست کرده و در سراسر جهان به فروش می رسانند.
به خاطر کمیاب و نادر بودن بعضی گونه های ارکیده، مشتاقان و علاقه مندان به این گل در سراسر جهان به رقابت می پردازند تا بتوانند از این گل های زیبا بیشتر بهره مند شوند.

4 ـ ارکیده همواره از قدیم به خاطر خاصیت درمانی، ضد بیماری ومحافظت از سلامتی، یک کالای گران قیمت و پر تقاضا بوده و هست.
در طب سنتی چین از گل ارکیده برای کمک به درمان سرفه و بیماری های ریوی استفاده می شود. در یونان باستان ، گل های ارکیده با باروری مردان در ارتباط بوده و با این اعتقاد که اگر زنان گل ارکیده بخورند ، قادرند فرزندی برای ادامه سنت خانواده به دست آورند.
بعضی ها باور داشتند ترکیبی از گلهای ارکیده ی وانیلی و شکلاتی به آنها قدرت فوق العاده می دهد. می گویند مردم انگلیس انواعی از ارکیده های زیبای غیرقابل وصف جمع آوری کرده بودند که آنها را مانند گنجینه های با ارزشی به نمایش می گذاشتند .

5 ـ درآخر اینکه گل ارکیده به ما وانیل هم می دهد، بله درست شنیدید
میدانستید که وانیلی که در کیک و کلوچه استفاده میکنید از ارکیده بدست می آید؟ بله گونه ای از ارکیده به نام پلانیفولیا که البته قابل خوردن هم هست از آن وانیل تهیه می کنند. شاید کسانی فکر می کردند وانیل یک میوه است اما اینطور نیست بلکه وانیل از گل ارکیده تهیه می شود.

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش نگهداری گل ارکیده لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، می‌توانید سوالات خود را با ما در میان بگذارید.