شته ها

شته ها یا به انگلیسی “Aphids” از مهم‌ترین و شایع‌ترین آفات گیاهی هستند که به گیاهان زینتی و کشاورزی آسیب می‌رسانند. این حشرات کوچک با تغذیه از شیره گیاهان، باعث ضعف و بیماری گیاهان می‌شوند و در صورت عدم کنترل، می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری را به محصولات کشاورزی و گیاهان زینتی وارد کنند. در این مقاله به بررسی چرخه زیستی، انواع شته‌ها و راه‌های مقابله با آن‌ها پرداخته خواهد شد.

چرخه زیستی شته‌ها

شته‌ها، حشرات کوچک و نرم‌باله‌ای هستند که اغلب به رنگ‌های سبز، زرد، سیاه یا قهوه‌ای مشاهده می‌شوند. چرخه زیستی شته‌ها شامل چهار مرحله اصلی است: تخم، لارو، پوره و بالغ. این حشرات از شیره گیاهان تغذیه می‌کنند و با استفاده از نیش‌های خود به گیاهان خسارت وارد می‌کنند. شته‌ها معمولاً در بخش‌های نرم و جوان گیاهان مانند جوانه‌ها، برگ‌ها و ساقه‌های تازه رشد کرده فعالیت می‌کنند.

تخم

تخم‌های شته‌ها معمولاً روی برگ‌ها یا ساقه‌های گیاهان قرار می‌گیرند و پس از چند روز به لارو تبدیل می‌شوند. این تخم‌ها اغلب در فصل بهار و تابستان قرار داده می‌شوند و با شروع فصل سرما، شته‌ها به حالت تخم در می‌آیند تا بتوانند شرایط سخت زمستان را تحمل کنند.

دوره تبدیل تخم شته به لارو (پوره) به شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و نوع گونه شته بستگی دارد. به‌طور کلی، این دوره می‌تواند بین چند روز تا دو هفته طول بکشد.

تأثیر شرایط محیطی بر دوره تبدیل تخم به لارو

1. دما:
   • در دماهای بالاتر (بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد)، تخم‌ها سریع‌تر به لارو تبدیل می‌شوند و این دوره ممکن است تنها ۳ تا ۵ روز طول بکشد.
   • در دماهای پایین‌تر، دوره تبدیل تخم به لارو طولانی‌تر شده و ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد.
2. رطوبت:
   • رطوبت مناسب نیز می‌تواند سرعت تبدیل تخم به لارو را افزایش دهد. در شرایط رطوبت بالا، تخم‌ها سریع‌تر به لارو تبدیل می‌شوند.
3. گونه شته:
   • برخی از گونه‌های شته‌ها ممکن است دوره‌های تبدیل متفاوتی داشته باشند. برای مثال، شته‌های سبز هلو (Myzus persicae) ممکن است دوره تبدیل کوتاه‌تری نسبت به شته‌های سیاه باقلا (Aphis fabae) داشته باشند.

تأثیر شرایط نامساعد

در شرایط نامساعد، مانند دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین، یا رطوبت بسیار کم، تخم‌های شته ممکن است دوره تبدیل طولانی‌تری داشته باشند و یا حتی توانایی تبدیل به لارو را از دست بدهند.

نقش ژنتیک

علاوه بر شرایط محیطی، عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند بر سرعت تبدیل تخم به لارو تأثیرگذار باشند. برخی از گونه‌های شته‌ها به‌طور ژنتیکی توانایی تطبیق بیشتری با شرایط محیطی دارند و می‌توانند در شرایط مختلف به سرعت رشد کنند.

لارو

لاروها از تخم‌ها خارج می‌شوند و شروع به تغذیه از شیره گیاه می‌کنند. آن‌ها به سرعت رشد می‌کنند و در این مرحله توانایی جابه‌جایی بیشتری دارند. لاروها از لحاظ ظاهری شبیه به شته‌های بالغ هستند اما اندازه کوچک‌تری دارند.

پوره

در این مرحله، شته‌ها به تدریج به شته‌های بالغ تبدیل می‌شوند. پوره‌ها توانایی تولیدمثل ندارند اما به تغذیه خود ادامه می‌دهند و به زودی به مرحله بلوغ می‌رسند.

بالغ

شته‌های بالغ توانایی تولیدمثل را دارند و می‌توانند به سرعت جمعیت خود را افزایش دهند. برخی از گونه‌های شته‌ها در این مرحله می‌توانند بال داشته باشند و به مناطق دیگر نقل مکان کنند.

انواع شته‌ها

شته‌ها به چندین گونه مختلف تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از معروف‌ترین انواع شته‌ها عبارت‌اند از:

1. شته سبز هلو (Myzus persicae)

شته سبز هلو یکی از شایع‌ترین گونه‌های شته است که به بیش از ۴۰۰ نوع گیاه حمله می‌کند. این شته‌ها به رنگ سبز روشن هستند و به سرعت می‌توانند جمعیت خود را افزایش دهند. شته سبز هلو معمولاً در گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و هلو دیده می‌شود.

2. شته سیاه باقلا (Aphis fabae)

شته سیاه باقلا به رنگ سیاه یا قهوه‌ای تیره است و معمولاً به گیاهان باقلا و لوبیا حمله می‌کند. این شته‌ها می‌توانند باعث کاهش رشد گیاه و تولید مثل شوند و همچنین می‌توانند ویروس‌های مختلفی را منتقل کنند.

3. شته پنبه (Aphis gossypii)

شته پنبه به رنگ زرد یا سبز کمرنگ است و به گیاهان پنبه، خیار و خربزه حمله می‌کند. این شته‌ها می‌توانند باعث تغییر رنگ و کاهش کیفیت محصولات شوند و به سرعت جمعیت خود را افزایش دهند.

4. شته رز (Macrosiphum rosae)

شته رز به رنگ سبز یا صورتی است و به گل‌ها و گیاهان زینتی مانند رز حمله می‌کند. این شته‌ها معمولاً در فصل بهار و تابستان فعالیت بیشتری دارند و می‌توانند باعث ضعف و زردی گیاهان شوند.

راه‌های مقابله با شته‌ها

برای مقابله با شته‌ها می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که شامل روش‌های شیمیایی، بیولوژیکی و مکانیکی می‌شود. در ادامه به بررسی این روش‌ها پرداخته خواهد شد.

1. روش‌های شیمیایی

استفاده از سموم شیمیایی یکی از روش‌های متداول برای کنترل شته‌ها است. این سموم می‌توانند به سرعت شته‌ها را از بین ببرند اما باید با احتیاط و بر اساس دستورالعمل‌های تولیدکننده استفاده شوند. برخی از سموم شیمیایی معمول برای کنترل شته‌ها عبارت‌اند از:

• ایمیداکلوپرید: این سم به عنوان یک ماده سیستمیک عمل می‌کند و به سرعت در گیاه جذب می‌شود. شته‌ها با تغذیه از شیره گیاه، این سم را مصرف می‌کنند و از بین می‌روند.
• پیریپروکسی‌فن: این سم به عنوان یک تنظیم‌کننده رشد حشرات عمل می‌کند و از تولید مثل شته‌ها جلوگیری می‌کند.

2. روش‌های بیولوژیکی

استفاده از دشمنان طبیعی شته‌ها یکی از روش‌های پایدار و مؤثر برای کنترل این آفات است. برخی از دشمنان طبیعی شته‌ها عبارت‌اند از:

• کفشدوزک‌ها: کفشدوزک‌ها از جمله حشرات مفیدی هستند که به طور طبیعی از شته‌ها تغذیه می‌کنند و می‌توانند به کاهش جمعیت شته‌ها کمک کنند.
• زنبورهای پارازیتوئید: این زنبورها تخم‌های خود را در بدن شته‌ها قرار می‌دهند و باعث مرگ آن‌ها می‌شوند.

3. روش‌های مکانیکی

روش‌های مکانیکی شامل حذف دستی شته‌ها و استفاده از ابزارهای فیزیکی برای کنترل آن‌ها می‌شود. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:

• شستشوی گیاهان با آب فشار قوی: شستشوی گیاهان با آب فشار قوی می‌تواند شته‌ها را از روی گیاهان پاک کند و به کاهش جمعیت آن‌ها کمک کند.
• استفاده از نوار چسبنده: قرار دادن نوار چسبنده در نزدیکی گیاهان می‌تواند باعث جذب و حذف شته‌ها شود.

4. روش‌های طبیعی

استفاده از روش‌های طبیعی و غیرشیمیایی نیز می‌تواند به کاهش جمعیت شته‌ها کمک کند. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:

• استفاده از محلول صابون و آب: محلول صابون و آب می‌تواند به عنوان یک آفت‌کش طبیعی عمل کرده و شته‌ها را از بین ببرد.
• استفاده از روغن نیم: روغن نیم یک آفت‌کش طبیعی است که می‌تواند به کاهش جمعیت شته‌ها کمک کند.

پیشگیری از حمله شته‌ها

پیشگیری از حمله شته‌ها می‌تواند به کاهش نیاز به کنترل‌های شیمیایی و مکانیکی کمک کند. برخی از روش‌های پیشگیری از حمله شته‌ها عبارت‌اند از:

• کاشت گیاهان مقاوم: انتخاب و کاشت گیاهان مقاوم به شته‌ها می‌تواند به کاهش حمله این آفات کمک کند.
• کاهش تراکم گیاهان: کاهش تراکم گیاهان و ایجاد فاصله مناسب بین آن‌ها می‌تواند به کاهش حمله شته‌ها کمک کند.
• نگهداری صحیح گیاهان: نگهداری صحیح گیاهان و تأمین شرایط بهینه برای رشد آن‌ها می‌تواند به کاهش حمله شته‌ها کمک کند.

برای تهیه انواع آفت کش و سم اینجا کلیک کنید

نتیجه‌گیری

شته‌ها از جمله آفات مهمی هستند که می‌توانند به گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی آسیب برسانند. با درک چرخه زیستی و انواع شته‌ها و استفاده از روش‌های مختلف مقابله با آن‌ها، می‌توان به کاهش خسارات ناشی از این آفات کمک کرد. استفاده از روش‌های پیشگیری نیز می‌تواند به کاهش حمله شته‌ها و نیاز به کنترل‌های شیمیایی و مکانیکی کمک کند.

امیدوارم این مقاله به شما در درک بهتر شته‌ها و راه‌های مقابله با آن‌ها کمک کرده باشد و بتوانید با استفاده از این اطلاعات، گیاهان خود را در برابر این آفات محافظت کنید.